Τόπος ιστορικός, η Μονεμβασιά με τον επιβλητικό βράχο της και τη φημισμένη μεσαιωνική καστροπολιτεία της αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της χώρας. Τα τείχη, οι εκκλησίες, τα πετρόχτιστα σπίτια και αρχοντικά, οι καμάρες, τα καλντερίμια, τα παραδοσιακά καταλύματα, εμπορικά καταστήματα και καφέ - εστιατόρια συνθέτουν ένα μοναδικό οικιστικό σύνολο με ρομαντική ατμόσφαιρα και κοσμοπολίτικο χαρακτήρα.
Ο οικισμός της Μονεμβασιάς ιδρύθηκε από Λακεδαιμονίους τον 6ο αι. μ.Χ. και σταδιακά εξελίχθηκε σε πόλη. Η στρατηγική θέση, ο ισχυρός στόλος, τα φημισμένα προϊόντα, οι σημαντικές προσωπικότητες που ανέδειξε, καθώς και η εύνοια που έδειξαν σε αυτήν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες με τα χρυσόβουλά τους, κατέστησαν τη Μονεμβασία "περιώνυμον άστυ". Έπειτα από σύντομη παπική κατοχή η πόλη περιήλθε στην κυριαρχία των Ενετών (1464). Ακολούθησαν περίοδοι τουρκικής και ενετικής κατοχής, ωσότου η Μονεμβασιά απελευθερώθηκε (1821), πρώτη ανάμεσα στις οχυρές πόλεις της Πελοποννήσου. Απέναντι από το βράχο της Μονεμβασιάς βρίσκεται η Γέφυρα (Nέα Mονεμβασιά), σύγχρονο τουριστικό κέντρο, λιμάνι για αλιευτικά και εκδρομικά σκάφη. H Mονεμβασιά έχει 1.405 κατοίκους. Aπέχει 84 χλμ NA από τη Σπάρτη.
Η Μονεμβασιά είναι μία από τις πιο γραφικές περιοχές της Ελλάδας που διατηρεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της και παραμένει πάντα γοητευτική. Πήρε το όνομά της από τη «μόνην εμβασίαν», δηλαδή τη μοναδική γέφυρα που την ένωνε με την αντικρινή στεριά. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η ευρύτερη περιοχή κατοικούνταν εδώ και 8.000 χρόνια. Ο βράχος-νησί, πάνω στον οποίο χτίστηκε η πόλη, δημιουργήθηκε το 375 μ.Χ., από ένα φοβερό σεισμό που μετέτρεψε τη Μονεμβασιά σε νησί. Ωστόσο, αυτή ακριβώς η συγκυρία βοήθησε τη Μονεμβασιά. Ο βράχος έγινε απροσπέλαστος, ενώθηκε με την απέναντι στεριά με κινητή γέφυρα, οχυρώθηκε και κανείς δεν κατάφερε να την εκπορθήσει.
Πλησιάζοντας θα αντικρίσετε απέναντι από την ακτή έναν πελώριο βράχο που συνδέεται με την ξηρά μέσω ενός στενού δρόμου. Διασχίστε με τα πόδια ή με αυτοκίνητο το στενό δρόμο προς το βράχο. Αν πάτε με αυτοκίνητο, θα χρειαστεί να το αφήσετε έξω από την είσοδο της πόλης. Για ν’ ανακαλύψετε τα μυστικά αυτού του βράχου, ο μόνος τρόπος πρόσβασης είναι να περάσετε κάτω από μια πύλη, σαν να μπαίνετε σε μεσαιωνικό κάστρο. Όσο για το μέγεθος της πύλης, χωράει να περάσει μόνο ένας φορτωμένος γάιδαρος!
Μπαίνοντας στην πόλη
Καθώς θα περνάτε από την είσοδο, θα νιώσετε σαν να διασχίζετε την πύλη του 15ου αιώνα, τότε που η Μονεμβασιά ήταν μια ακμάζουσα βυζαντινή πόλη με πληθυσμό 50.000 κατοίκων. Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 50. Ορισμένα από τα παλιά σπίτια έχουν ανακαινιστεί και μετατραπεί σε ξενώνες, ενώ κάποια άλλα είναι εστιατόρια ή καταστήματα. Ωστόσο η περιοχή δεν έχει αναπτυχθεί τουριστικά, γι’ αυτό και δεν έχει αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της. Οι ξενώνες είναι πολύ μικροί, οπότε, αν θέλετε να μείνετε στην παλιά πόλη, θα πρέπει να έχετε κάνει κράτηση εγκαίρως. Μικρά και απλά ξενοδοχεία υπάρχουν επίσης στη νέα πόλη, στην ακτή απέναντι από το βράχο. Είτε επισκεφθείτε την πόλη το πρωί είτε το απόγευμα, φροντίστε να έχετε χρόνο για να την περιηγηθείτε: τον κεντρικό δρόμο, τα γραφικά σοκάκια της, τις ετοιμόρροπες εκκλησίες και τα παλιά σπίτια που θυμίζουν την πόλη του 15ου αιώνα. Η αγορά βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο, στη «Μέση Οδό» των Βυζαντινών, στο «Φώρο» των Βενετσιάνων, στο «Παζάρι» των Τούρκων.
Στα αριστερά σας, μόλις περάσετε την πύλη της εισόδου, θα συναντήσετε το σπίτι όπου γεννήθηκε ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Στο άλλο άκρο της πόλης θα δείτε το Ναό της Παναγίας Χρυσαφίτισσας. Χρονολογείται από την περίοδο 1540-1690. Η καμπάνα του κρέμεται από μια ακακία. Εκεί κοντά βρίσκεται και ο μεγαλύτερος Ναός του Αγίου Νικολάου, που ανεγέρθηκε το 1703. Προχωρώντας λίγα μέτρα αριστερά από το τείχος θα συναντήσετε το μητροπολιτικό ναό της Μονεμβασιάς, τον Ελκόμενο Χριστό. Τον έχτισε ο Ανδρόνικος ΒΔ Παλαιολόγος το 13ο αιώνα. Το 13ο αιώνα, εποχή μεγάλης ακμής για την πόλη, η Μονεμβασιά έγινε γνωστή στα πέρατα του κόσμου χάρη στο περίφημο κρασί της, τη Malvasia, κρασί άριστης ποιότητας που το πουλούσαν στις αγορές όλης της Μεσογείου.
Εφόσον εξερευνήσετε την κάτω πόλη μπορείτε στη συνέχεια να κατευθυνθείτε προς την Άνω πόλη. Η Άνω Πόλη ήταν το ασφαλέστερο και καλύτερα οχυρωμένο τμήμα της καστροπολιτείας. Το καλντερίμι που αρχίζει πίσω από τον κεντρικό δρόμο ανηφορίζει συνεχώς και οδηγεί στην άνω πύλη, την είσοδο απ’ όπου η θέα είναι εκπληκτική.
Περνώντας κάτω από τις καμάρες της πύλης θα συναντήσετε πέτρινα πεζούλια, σκιερά λαγούμια που κάποτε στέγαζαν τη φρουρά, πιο μέσα κελιά φυλακών και ένα άνοιγμα στο ταβάνι από το οποίο πλημμυρίζει ο χώρος με φως. Ξανά θα βρεθείτε σε σκοτάδι και μετά από λίγο στην «κεντρική πλατεία» της Άνω Πόλης, 300 μέτρα πιο ψηλά από τη θάλασσα. Το μόνο κτίσμα που δεν έχει ερειπωθεί, ο περίφημος ναός της Αγίας Σοφίας, άκρη άκρη στο βράχο, είναι σταυροειδής οκταγωνικός, ένας από τους ελάχιστους που υπάρχουν στην Ελλάδα, και κατασκευάστηκαν από τον 11ο ως το 13ο αιώνα. Η επίδραση του χώρου στους επισκέπτες είναι καταλυτική. Εδώ προσευχήθηκαν αυτοκράτορες και πολέμαρχοι. Συνεχίστε την περιήγησή σας μέσα στα ερείπια. Από μακριά θα διακρίνετε το φρουραρχείο, ένα σπουδαίο παρατηρητήριο με θέα προς την Κάτω Πόλη και τη θάλασσα· πιο πέρα τα ερείπια από τις δύο δημόσιες δεξαμενές, αυτές στις οποίες συγκεντρωνόταν το βρόχινο νερό και έσωζαν τους πολιορκημένους. Υπήρχαν και κάποιες πηγές με πόσιμο νερό, που διατηρήθηκαν ως το 19ο αιώνα, αλλά θα ήταν μάταιο να τις αναζητήσετε.
Στο πιο ψηλό σημείο του κάστρου βρίσκεται το Ανάκτορο, ένα «κάστρο μέσα στο κάστρο», η ακρόπολη της Μονεμβασιάς. Από εδώ πάνω η θέα είναι εκπληκτική.
diakopes.in.gr
